حیات آئین 700 ساله در مانیزان، شیرینی که با بی مهری تلخ می گردد - مجله استخدام جدید

در کوچه های خاکی روستا، از کنار هر خانه ای که عبور می کنی دیگ های مسی و زنان در تکاپو نظرت را به خود جلب می نماید، مردم شکیبا و مهربان روستا لبخند می زنند و هر یک با گرمی تو را به داخل خانه دعوت می نمایند.

گوشه حیاط سبدهای انگور کشمشی چنان برقی دارد که هر بیننده ای را به سمت خود صدا می زند، خانم مانیزانی به گرمی خوشه ای انگور تعارف می نماید و کنارت می نشیند، از او در مورد دیگ ها و حوضچه ای که داخل آن پر از انگور است می پرسی و او لبخندزنان می گوید این ها برای جشن شیره پزی آماده می گردد.

سکینه ملاردی از آیین سنتی شیره پزی مانیزان سخن می گوید و با اشاره به اینکه مانیزان به پایتخت شیره معروف است، می گوید: ابتدا انگورهای کشمشی را از باغ چیده و در سبدهای مخصوص حمل انگور، از باغ به خانه می آوریم. انگورها را شسته و در حوض مخصوص می ریزیم و با چکمه انگورها را به اصطلاح لگدکوب می نمایند تا کاملاً آب انگور گرفته گردد. آب انگور به دست آمده، از دریچه کوچک حوضچه خارج و در ظرفی جمع شده سپس همه آب انگور را در ظرف های پلاستیکی ریخته و به آن مقداری پودر آهک اضافه می نمایند و تا صبح فردا به آب انگور دست نمی زنند.

زن مانیزانی ادامه می دهد: صبح روز بعد آب انگور زلال شده را، در دیگ های مخصوص شیره پزی ریخته و آن را روی کوره گذاشته تا کاملاً بجوشد و حین جوشیدن آن را کاملاً هم می زنند تا نسوزد و شیره خوش رنگ گردد.

آئین سنتی شیره پزی در روستای مانیزان ملایر قدمتی 700 ساله دارد و این آئین در فهرست ملی به ثبت رسیده است، از طرفی با توجه به استقبال زیاد گردشگران از این آئین سنتی هرساله جشنواره شیره پزی مانیزان هنگام برداشت انگور و در مهرماه برگزار می گردد.

شیره مانیزان یکی از مرغوب ترین شیره های کشور بوده که به عنوان سوغات استان همدان در بین مردم هواداران زیادی را دارد.

ششمین جشنواره شیره پزی مانیزان سال جاری نیز در روستای مانیزان برگزار گردید که این آیین با آداب ورسوم خاصی همراه است.

مردم روستا با زحمت و کوشش انگور کشمشی را در مراحلی به شیره تبدیل می نمایند که کیفیت آن بسیار بالا است و وجود آیین سنتی شیره پزی در این روستا و از طرفی فراوری شیره می تواند عامل مهمی در جذب گردشگر به این روستا است.

اما روستای مانیزان استان همدان نیز همانند سایر روستاهای هدف گردشگری فاقد امکانات زیرساختی و یا امکانات رفاهی و یا اقامتی برای جذب گردشگر است و از سویی باوجود قدمت آیین شیره پزی در این روستا، روستای مانیزان و آیین شیره پزی آن، هنوز به سایر استان ها و یا حتی گردشگران خارجی معرفی نشده است.

وجود این آیین سنتی در روستای هدف گردشگری مانیزان شهرستان ملایر می تواند پتانسیل خوبی برای معرفی استان همدان و جذب گردشگر به این منطقه باشد اما این روستا نیز مانند سایر روستاهای هدف گردشگری استان همدان با بی مهری روبرو است و بااینکه هرساله گردشگران زیادی برای تماشای آئین سنتی شیره پزی و خرید شیره به این روستا می آیند هنوز هم روستا فاقد امکانات زیرساختی و مورداحتیاج است.

مردم روستا و گردشگرانی که از مناطق مختلف برای دیدن این آئین سنتی به روستا آمدند در میدان مرکزی روستا که محوطه ای بزرگ در وسط روستا است جمع می شوند، در کنار مردم روستا مسئولان میراث فرهنگی استان و شهرستان ملایر نیز حضور پیدا می نمایند.

دخترانی که لباس محلی به تن دارند با نواخته شدن موسیقی سنتی ایرانی درحالی که سبدهای انگور در دست دارند وارد میدان می شوند و سپس مردم نیز به دنبال آن ها وارد خانه ای می شوند که دیگ های مسی روی اجاق قرار داده شده است، در اینجا بازار خرید شیره داغ داغ است و گردشگران و مهمانان شیره ناب مانیزانی را به عنوان سوغات مانیزان همراه خود حمل می نمایند.

مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان همدان در مورد برگزاری جشنواره شیره پزی مانیزان به خبرنگاران گفت: یکی از برنامه های میراث فرهنگی برگزاری چنین جشنواره هایی برای معرفی پتانسیل های استان همدان است که برای جذب گردشگر نیز می تواند زمینه ساز باشد و البته احتیاج به تبلیغ در خارج از استان دارد.

ریحان سروش مقدم با اشاره به اینکه شیره یکی از خوراکی های سنتی منطقه مانیزان است، بیان داشت: به همین خاطر انگور و محصولاتی که از انگور می گیرند و به ویژه شیره از ارزش خاصی بین مردم برخوردار است.

مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان همدان ادامه داد: در سال های اخیر به ویژه در چهار سال گذشته اقداماتی انجام شد تا مانع از فراموش شدن فرهنگ شیره پزی گردد.

سروش مقدم در ادامه سخنان خود مطرح کرد: خوشبختانه آئین شیره پزی به نام شهرستان ملایر با پایلوت روستای مانیزان به ثبت آثار ملی رسیده است.

وی بابیان اینکه جشنواره شیره پزی از سال 1380 آغازشده است، بیان داشت: مراسم شیره پزی قدمتی بیش از 700 سال دارد و در این منطقه علاوه بر آئین شیره پزی جشن های مختلفی مانند جشن برداشت انگور را هم از سوی روستاییان برگزار می شده است.

معاون گردشگری میراث فرهنگی استان همدان نیز در مصاحبه با خبرنگاران بابیان اینکه برگزاری جشنواره های مختلف باعث جذب گردشگر به استان همدان می گردد، بیان داشت: استان همدان دارای جاذبه های مختلف و آئین هایی است که هر یک نه تنها در کشور بلکه در جهان نیز بی نظیر است.

علی خاکسار در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه جشنواره شیره پزی برای ششمین سال متوالی مهرماه سال جاری در روستای هدف گردشگری مانیزان برگزار گردید، گفت: این جشنواره همه ساله تعداد گردشگران بیشتری را به خود جذب می نماید.

وی بیان داشت: سال جاری علاقه مندان زیادی از خارج از استان همدان برای شرکت در این جشنواره حضور پیدا کردند که انتظار می رود در سال های آینده با همکاری و ورود جدی بخش خصوصی، این جشنواره به صورت گسترده تری برگزار گردد.

وی اضافه کرد: برنامه های جنبی مختلفی در جشنواره شیره پزی سنتی ملایر اجرا خواهد شد که هر یک از این برنامه ها، آداب ورسوم این شهرستان را به نوعی بیان می نمایند.

با این تفاسیر آنچه در کنار این آئین سنتی 700 ساله به چشم می خورد، کمبودها، کاستی ها و بی مهری ها به روستای مانیزان است چراکه مانیزان به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری استان همدان فاقد امکانات و زیرساخت های ضروری است درحالی که کیفیت شیره مانیزان و هوادارانی که این محصول دارد می تواند علاوه برجذب گردشگر منبع اشتغالی برای مردم این روستا گردد.