قرار دریافت ریه تنفسی اصفهان در بیم و امید طرح جامع ناژوان - مجله استخدام جدید

قضیه چیست؟

بیشه ناژوان علاوه براینکه تفرجگاه اصفهانی ها بوده، حکم ریه تنفسی شهر را هم داشت؛ لکه سبزی که همیشه سودجویان به بهانه طرح های گردشگری دندان پایش تیز کرده و می کنند.

ناژوان در سه دهه اخیر از گزند طرحهای تفریحی چون باغ پرندگان، باغ خزندگان، آکواریوم و امثال اینها در امان نبوده و به بهانه های مختلف و طرحهای گوناگون از چهره و ماهیت طبیعی دور شده است.

حالا اما بعد از گذشت بیست سال طرح جامع ناژوان به نتیجه نزدیک شده و قرار است در هفته های پیش رو شورای عالی شهرسازی نظرش را درباره این طرح اعلام کند.

این در حالی است که گفته می شود در طرحی که قرار است از ماهیت و روح طبیعی ناژوان حمایت و حفاظت کند، صحبت از تعریف های جدیدی از قابلیتهای گردشگری است که می تواند برای ناژوان خطرآفرین باشد.

از سوی دیگر قرار است شرایطی فراهم شود تا به مالکان و کشاورزان اجازه فنس گذاری و ایجاد اتاقکهای نگهبانی از مصالح تعریف شده بدهند و به این ترتیب، مراقبت و حفاظت از زمین و محصولات کشاورزی بعنوان حقی برای مالکان تامین شود.

گرچه این حق محترم شمرده می شود، اما نگرانی فعالان محیط زیست از این است که این موضوع منجر به چیزی بیشتر از اتاقکهای نگهبانی و ایجاد ساختارهایی در اراضی ناژوان شود که می تواند به الگوی نادرستی در محدوده باقی مانده ناژوان تبدیل شود.

در طول سه دهه گذشته فشارهای زیادی از راه های مختلف برای استفاده از ظرفیت های طبیعی و گردشگری ناژوان بوده است. بعضی از این فشارها توانسته با نفوذ موثر پیروز به تصرف پهنه هایی از ناژوان به بهانه طرحهای تفرجی باشد و بعضی هم با مقاومت روبه رو شده اند.

آنچه اکنون برای همه محرز شده، این است که ناژوان بیشتر از این تاب آوری بارگذارهای جدید با شکل های متفاوت از باغ ملل و باغ گیاهشناسی گرفته تا انواع طرحها تحت لوای گردشگری را ندارد و از این گذشته کوچک ترین تصمیم اشتباهی می تواند منجر به مخدوش شدن بیشتر چهره طبیعی ناژوان شود.

کورش محمدی، رئیس کمیسون اجتماعی و محیط زیست شورای شهر اصفهان با اشاره به اینکه اصفهان تبدیل به یک شهر نیمه مدرن و بلندمرتبه ساز شده، از طرحهای نگران کننده برای ریه تنفسی شهر اصفهان انتقاد کرد.

وی پیرامون قرار دریافت ریه تنفسی اصفهان در بیم و امید طرح جامع ناژوان گفت: تنها مدخل و روزنه اکسیژن شهر اصفهان ناژوان است، اما بعضی اوقات طرحهایی ارائه می شود و مسائلی در رابطه با ساخت و سازها یا تبدیل کاربری های اراضی کشاورزی این محدوده مطرح می شود که نگران کننده است.

وی اضافه کرد: گاهی اوقات اخباری می رسد درباره اینکه قرار است سازه هایی در این محدوده اتفاق بیفتد که ما آنها را مخالف با روح طبیعی ناژوان و خطری برای محیط زیست شهری اصفهان می دانیم.

از نگاه رئیس کمیسون اجتماعی و محیط زیست شورای شهر، سازه هایی که تا به امروز چون باغ پرندگان، آکواریوم در ناژوان شکل گرفته اند ظلم در حق این بیشه بوده و نباید هیچ کدام از آنها اتفاق می افتادند.

محمدی در این رابطه گفت: بعنوان احدی از اعضای شورای شهر و بعنوان فردی از اعضای کمیته عالی ناژوان خیلی خوشبین به سازه های موجود ناژوان نیستم.

وی درباره آنچه موجب نگرانی بعضی از اعضای شورای شهر نسبت به طرح جامع ناژوان شد، گفت: هدف طرح جامع بطور عمده حفاظت از بافت طبیعی ناژوان است، نگرانی ما در ارتباط با سازه هایی است که ممکن است در این طرح پیش بینی شده باشد یا اینکه این استعداد و قابلیت را تعریف کرده باشد.

محمدی شرح داد: در طرح جامع ناژوان اشاره مستقیمی به ایجاد سازه متفاوتی فراتر از ضوابط ندارد اما وقتی بحث گردشگری مطرح می شود، این خطر وجود دارد که جایی قانون نادیده گرفته شود و فراتر از ضوابط قانونی اقدامی صورت بگیرد.

وی تاکید کرد: گاهی اوقات گردشگری اسباب و ابزار دست سودجویانی قرار می گیرد که از این طریق می خواهند منافع اقتصادیشان را تامین کنند و در این جهتهم به هیچ داشته طبیعی و غیرطبیعی شهر رحم نمی کنند.

این عضو شورای شهر یادآور شد: زمانیکه در قالب گردشگری به محدوده تاریخی چهار باغ تجاوز می شود و ارتفاع حریم تاریخی این محدوده رعایت نمی شود، طبیعی است که اگر فضا برای همین افراد باز بشود، در ناژوان هم اتفاقات ناخوشایندی اتفاق خواهد افتاد.

محمدی بر این باور است که ناژوان نیاز به هیچ سازه ای برای زیباتر و جذابتر شدن ندارد، گفت: همین چند سازه ای که در ناژوان تحت عنوان گردشگری رخ داد، آسیب خودش را به این محدوده طبیعی زده و به نظر من حتی دیگر ظرفیت یک سانتیمتر سازه جدید وجود ندارد.

وی گفت: اگر برنامه ای برای گردشگری ناژوان هست باید مطابق با ضوابط جهاد کشاورزی و با تکیه بر ظرفیت طبیعی آن باشد.

محمدی در رابطه به اجازه فنس گذاری و ایجاد اتاقک نگهبانی در اراضی کشاورزی ناژوان گفت: کشاورزانی که به میزان تعیینی ملک کشاورزی داشته باشند، طبق ضوابط جهاد کشاورزی می توانند فنس و یک اتاق نگهبانی داشته باشند این موضوعی است که بخاطر بهبود کشاورزی و مراقبت از محصول کشاورزان است و ما با آن مخالفتی نداریم. مخالفت ما با مواردی است که خارج از ضابطه جهاد کشاورزی شکل گیرد.

حشمت الله انتخابی، دبیر شورای هماهنگی سازمان های مردم نهاد زیست محیطی از اصفهان در این باره معتقد است که اگر موضوع ایجاد اتاقکهای نگهبانی در محدوده زمینهای کشاورزی سنجیده نباشد، می تواند برای ناژوان مشکل ساز باشد.

وی اضافه کرد: نمی توان گفت که مالکین هیچ بهره برداری نداشته باشند اما واقعیت این است که باید در ناژوان طرحهای سنجیده ای که امکان تغییر کاربری برای اراضی نداشته باشد پیش بینی شود.

از نگاه این فعال محیط زیست در همه جای ایران، هر کجا بحث اجازه ساخت یک اتاقک نگهبانی داده شده در سرانجام به ایجاد ساخت و ساز و تبدیل به ویلا منجر شده است.

وی با اشاره به تجربه ناپیروز ایجاد بازارچه محصولات کشاورزی در محدوده ناژوان از طرحهایی گفت که می توانند در قالب اجرا از ماهیت و هدف واقعی منحرف و به رویه ای نادرست منجر شوند.

وی اضافه کرد: در دوره های گذشته طرح بازار روز برای فروش محصولات جالیزی و باغات ناژوان مطرح شد که در سرانجام تبدیل به میوه فروشی هایی شد که حتی گاهی موز و آناناس هم می فروختند. این بازار روز در واقع برای این بود که مردم محصول دست اول و تازه را از کنار زمین کشاورزی خریداری کنند.

به باور انتخابی طرحهایی از این دست می توانند مفید واقع بشوند، اما نگرانی ها از دور شدن از هدف و ماهیت چنین طرحها و چگونگی اجرای آنهاست.

وی بیان نمود: زمانی این موضوع مطرح شد که اجازه ساخت محدود با مصالح تعیین بدهند اما حالا کسی که می خواهد یک آلاچیق با چوب بسازد می خواهد زیرش را هم بتن کند؛ به محض اینکه سیمان و آهن و مصالح وارد منطقه شد، دیگر کسی نمی تواند جلوی پیشرفت این داستان را بگیرد.

این فعال محیط زیست معتقد است این همان رخنه کردن است و حالا بارگه را با یک بیل می توان بست، اما اگر بارگه را آب ببرد دیگر با فیل هم نمی شود جلویش را گرفت.

انتخابی این ضرب المثل قدیمی را مصداق ویلاسازی هایی دانست که روزی در تمام جهت حاشیه زاینده رود با همین قسم مسائل شروع شد و حالا این اتفاق به شکل دیگر و با اجازه ساخت اتاقک های نگهبانی می تواند برای ناژوان تکرار شود و ادامه داد: اول مراتع را برای اینکه باغداری و کشاورزی کنند دریافتد، بعد به ندرت مجوز ساخت 10 درصد یا بیست درصد یا حتی خیلی کمتر دریافتد و بعد دیدیم تمام زمین تبدیل به ویلا شد.

وی در ادامه درباره ارزش اضافه کرده زمینهای ناژوان در طی سی سال گذشته تا حدود پنجاه هزار برابر گفت، اتفاقی که موجب ایجاد فساد و سودجویی های فراوان شد.

انتخابی یادآور شد: در اولین طرح هایی که برای اصفهان دیده شد مثل طرحهای جامع و منطقه ای و تفضیلی، ناژوان به عنوان ریه تنفسی اصفهان دیده و با طرحهای تغییر کاربری مخالفت شد. بارها طرحهای مختلفی برای ناژوان و البته برای اینکه نفوذ بکنند، پیشنهاد شد. حالا این لکه سبز اصفهان که زمانی نزدیک به 2 هزار هکتار بود، تبدیل شد به هزار و 200 هکتار. شهرداری به مرور مالکیت 200 هکتار از اراضی ناژوان را کسب کرد و هزار هکتار هم مالکیت خصوصی دارد.

این فعال محیط زیست و عضو جمعیت طبیعت یاران اصفهان گفت: همیشه عده ای بدنبال نفوذ به ناژوان بوده اند. بیش از 2 دهه، فشار خیلی زیادی برای تغییر کاربری روی مدیریت شهری اصفهان بوده و باید به تمام کسانی که در شورای شهر و شهرداری در برابر این فشارها مقاومت کرده اند تا این لکه سبز حفظ شود، دست مریزاد گفت.

آنچه امروز به نظر می رسد این است که این بیشه همچنان دستخوش تغییرات گسترده است؛ تغییراتی که آن را از هویت طبیعی و اصلیش بیشتر از پیش دور می کند. در واقع ناژوان قلمرویی شده برای برنامه ریزی و اجرای طرح های تفریحی و گردشگری که پایداری آن را برهم می زند و حالا باید دید طرح جامع ناژوان چه خوابی برای این لکه سبز اصفهان دید.