توضیحات وزارت میراث درباره ثبت فرهنگ پهلوانی به نام آذربایجان
به گزارش مجله استخدام جدید، مصطفی پورعلی ـ مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی ـ درباره ثبت واکنش برانگیز پرونده فرهنگ پهلوانی به نام جمهوری آذربایجان، یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران، آیین پهلوانی و زورخانه ای را به طور رسمی در سال 89 (سال 2010) در لیست میراث فرهنگی ناملموس جهانی یونسکو ثبت نموده است.
او اضافه نمود: کُشتی پهلوانی در ایران هم انواعی دارد، مثلا کشتی چوخه، کشتی مازندرانی و کشتی گیله مردی. به علت محدودیت های یونسکو در سهمیه بندی هر کشور برای ثبت های سالانه جهانی، مناسب این است که همه این موارد در یک پرونده با عنوان جامع ثبت شوند که بحمدالله ایران این اقدام مهم را 12 سال پیش انجام داده است.
پورعلی سپس اظهار کرد: این که جمهوری آذربایجان پرونده ای قریب (نزدیک) به عنوان و موضوع پرونده ایران را ثبت نموده است، از منظر کنوانسیون یونسکو در حوزه میراث فرهنگی ناملموس، نه تنها خللی به پرونده ایران وارد نمی نماید، بلکه بر ترویج بیشتر این عنصر فرهنگی ناملموس تاکید دارد.
مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی اعلام کرد: پرونده آذربایجان، ملی است. طبق ضوابط یونسکو هر کشوری می تواند عناصر فرهنگی ناملموس خود را ثبت کند و این تعارضی با عناصر دیگر کشورها ندارد. کشتی پهلوانی و آیین های زورخانه ای که فدراسیون بین المللی آن هم در تهران مستقر است، در گستره کشورهای کثیری ظهور و بروز دارد. این جای افتخار است که یک داشته فرهنگی ایران در چنین گستره ای زنده است، برای مثال ازبکستان هم می تواند در سال آینده چنین کاری را انجام دهد. به هرحال این کشورها همه دارای کشتی و آیین های پهلوانی هستند.
او تاکید نمود: باید تاکید گردد که میراث ناملموس زنده است و متعلق به همه مردمی است که از آن استفاده می نمایند. ثبت یک عنصر در لیست میراث جهانی ناملموس برای هیچ کشوری ایجاد مالکیت نمی نماید. پس آذربایجان با ثبت فرهنگ پهلوانی مالک آن عنصر نخواهد شد.
پورعلی بعلاوه اعلام کرد: از منظر یونسکو در حوزه ثبت جهانی میراث ناملموس، خاستگاه اهمیتی ندارد. اثبات این که یک عنصر در ابتدا در کدام کشور خلق و بعدها به کشور دیگری منتقل شده، از دید یونسکو هیچ حقوق و امتیازی برای کشور مبدأ ندارد، چون میراث ناملموس به وسیله حاملان و مجریان به هر نقطه جهان حرکت می نماید و همه کشورها می توانند میراث ناملموسی را که در کشورشان زنده است، ثبت نمایند.
مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی گفت: کشورها می توانند میراث ناملموس شان را هم به صورت مستقل و هم به صورت مشترک ثبت نمایند. هرچند که یونسکو کشورها رو به تدوین پرونده مشترک تشویق می نماید، ولی الزامی وجود ندارد که برای مثال آذربایجان به پرونده ایران ملحق گردد.
فرهنگ پهلوانی: بازی های سنتی زورخانه ای، ورزش و کشتی در هفدهمین کمیته بین الدولی پاسداری از میراث ناملموس یونسکو که از هفتم تا دوازدهم آذرماه 1401 در شهر رباط مراکش برگزار شده است، به نام جمهوری آذربایجان ثبت شد که در ایران بسیاری از فعالان و کارشناسان میراث فرهنگی نسبت به سکوت و انفعال وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نسبت به این اقدام جمهوری آذربایجان، واکنش نشان دادند. ایران پیش تر در سال 2010 پرونده ورزش های باستانی و زورخانه ای به نام خود در یونسکو ثبت نموده بود.
منبع: گردشبان