استرس یکی از ملزومات زندگی بشر است، آیا استرس موجب پیشرفت می گردد؟
به گزارش مجله استخدام جدید، ابوذر گل ورز مترجم کتاب راهنمای روان شناسی تئوری انتخاب برای استرس: روش های مدیریت استرس در زندگی تان که به تازگی از سوی انتشارات ارجمند منتشر شده در گفت وگو با خبرنگاران درباره این اثر بیان نمود: نویسنده استرس را بیماری نمی داند بلکه آن را علامتی قلمداد می نماید که به ما هشدار می دهد یک جای کار می لنگد. استرس یک زنگ خطر یا آژیر هشدار است که پس از به صدا درآمدن آن باید دلیل روشن شدن هشدار خطر را پیدا و رفع کرد. در این زمان ما به طور مستقیم در پی قطع کردن زنگ خطر نمی رویم بلکه منبع و دلیل صدا را پیدا نموده و با رفع کردن دلیل، صدای آژیر نیز خاموش می گردد.
او ادامه داد: وجه تمایز این کتاب نسبت به بسیاری از کتاب های موجود توجه به علل به جای علائم است؛ رسیدگی به علائم استرس مثل این است که آتش سوزی رخ دهد و ما به جای کوشش برای یافتن منبع آتش سوزی و اطفای حریق چشمان خود را ببندیم تا آتش را نبینیم.
به گفته گل ورز، لنون تأکید می نماید که شناسایی علل فقط گام نخست مقابله با استرس است و برای رفع کامل آن باید راهبردهایی را به کار بست؛ در واقع تکنیک های ارائه شده با توجه به علل مختلف ایجاد استرس تنظیم شده اند به این معنا که مثلاً اگر عزت نفس پایین دلیل استرس باشد و درنتیجه باید برای افزایش عزت نفس راهکارهایی را به کار بست. در این کتاب به چندین دلیل برای بروز استرس پرداخته شده و برای هر کدام نیز راهبردهایی ارائه شده است.
او با بیان اینکه نویسنده به تبیین دلیل وقوع استرس از دیدگاه تئوری انتخاب می پردازد و معتقد است که یکی از علل بروز استرس عدم ارضای مؤثر احتیاجهای پنج گانه انسان (عشق و احساس تعلق، قدرت، آزادی، سرگرمی، بقا) است شرح داد: برآورده نشدن احتیاجها به معنای ناکامی است. در نتیجه وی خوانندگان را به تأمل درباره زندگی خود و یافتن ناکامی های ریزودرشت زندگی دعوت می نماید زیرا معتقد است که استرس به معنای تلنبار شدن ناکامی های ناچیز برای مدت طولانی و یا بروز یک ناکامی بزرگ و تداوم آن است.
استرس قابل کنترل نیست و اصلاً نباید و نمی توان اقدام به کنترل آن کرد. فقدان استرس به معنای درجازدن است اما باید بیاموزیم که استرس های شدید و مختل نماینده زندگی و فعالیت ها را اداره کنیم به طوری که استرس کار خودش را انجام دهد و ما نیز به کار خود بپردازیم. هدف اصلی کتاب همین است که در ابتدا دلیل استرس پیدا گردد و سپس متناسب با آن دلیل، تکنیک های کاهش استرس در زندگی اِعمال گردد.
او یادآور شد: این کتاب مبتنی بر تئوری انتخاب نوشته شده است و نویسنده در بخش های ابتدایی مفاهیم کلیدی تئوری انتخاب را شرح می دهد تا خواننده با مبانی این نظریه آشنا گردد. لذا برای مطالعه کتاب و کاربرد مهارت های موجود در آن احتیاجی به اطلاعات قبلی نیست و دانش زیربنایی مورد احتیاج برای درک مطالب کتاب به وسیله نویسنده مطرح شده است.
این مترجم گفت: این کتاب هم مانند سایر کتب مجموعه تئوری انتخاب در عمل در جهت آموزش تئوری انتخاب به عموم مردم است اما در عین حال متخصصان نیز می توانند از آموزه های کتاب برای یاری به مراجعانی که با استرس و نگرانی روبرو هستند استفاده نمایند. در حقیقت می توان محتوای کتاب را به شکل یک بسته آموزشی یا پروتکل درمانی برای کاهش استرس یا درمان استرس مزمن در اتاق درمان به کار برد.
گل ورز اضافه نمود: با توجه به اینکه استرس خواه ناخواه برای هر فرد و در هر سنی رخ می دهد عموم افراد جامعه باید با عوامل ایجاد استرس و راه های مدیریت آن آشنا شوند. استرس حل نشده و مداوم مسائل جسمی (مثل بیماری قلبی)، روانی (مانند انواع اضطراب) و رابطه ای (همانند تعارض با همسر/بچه ها) متعددی را به وجود می آورد یا مسائل موجود را تشدید می نماید.
او با بیان اینکه هر روز با افراد بسیاری روبرو می شویم که با استرس دست وپنجه نرم می نمایند و یا خود ما و اطرافیان مان دچار استرس هستیم مطرح نمود: استرس جزء لاینفک زندگی روزانه بشر است و ممکن است از هر منبعی اعم از مثبت یا منفی ناشی گردد، مثل کارهای عقب افتاده، تولد فرزند، فقدان عزیزان، پذیرش مسئولیت های شغلی نو، از دست دادن شغل و... بسیاری از اوقات به دلیل ناآگاهی از نحوه مدیریت صحیح و مؤثر استرس، افراد ممکن است دست به واکنش های افراطی بزنند و مشکل را بدتر نموده و استرس ها و نگرانی های نو به وجود بیاورند، گاهی اوقات نیز ممکن است هیچ کاری به فکر شان نرسد و دست روی دست بگذارند و در این صورت نیز با تجمع استرس های جورواجور روبرو خواهند شد لذا لازم است که افراد فنون مقدماتی و اورژانسی اداره استرس را فرابگیرند تا در مواقع بروز استرس مغلوب آن نشوند و از عهده آن بربیایند.
به گفته این محقق، امروزه بنا به دلایل متعدد مالی، اجتماعی، سیاسی و... گاه با اوقات سخت و سخت و پیش بینی نشده ای روبرو می شویم و ناکامی را تجربه می کنیم. استرس به معنای یک ناکامی جدی است که در طول زمان ادامه داشته و رفع نشده است. بنابراین تجربه استرس با شدت و ضعف های متفاوت یک تجربه جهانشمول است و همه با آن روبرو می شوند. اما بنا به همان دلایل اشاره شده بسیاری از اوقات افراد فرصت فراگیری مهارت های مقابله با استرس را پیدا نمی نمایند و یا منبع مورد اطمینانی در دسترس ندارند.
گل ورز در انتها با بیان اینکه شیوه مقابله نامؤثر با استرس می تواند بهزیستی و شادکامی ما را مختل کند تأکید کرد: اما لازمه آن شناسایی دلیل زیربنایی استرس است. پس استرس یکی از ملزومات زندگی بشر است و در صورت اینکه فردی با هیچ استرسی روبرو نگردد دچار رکود خواهد شد. استرس در حد طبیعی موجب حرکت و پیشروی، آمادگی برای مصاحبه شغلی، مطالعه برای امتحان، انجام آزمایش های طبی و بسیاری از فعالیت های پیشگیرانه و مثبت می گردد. از سوی دیگر استرس مزمن و رفع نشده نیز موجب به صدا درآمدن زنگ خطر می گردد و ممکن است فرد را فلج و کارکرد طبیعی او را مختل کند. بسیاری از ما روش دوم را انتخاب می کنیم اما نباید فراموش کرد که زندگی با استرس حل نشده شیوه رنج آوری برای زندگی است. کتاب راهنمای روان شناسی تئوری انتخاب برای استرس در پی این است که گام به گام از شناسایی دلیل تا مرحله کاربست تکنیک های آموخته شده در زندگی روزمره خواننده را همراهی کند.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران